Ilımlı milliyetçiler, milliyetçiler ve tüm bunların içinden küçük kavramsal farklılıklarla ayrılan ama kökeni milliyetten alan hareketler bir kenara dursun, zaten milliyetçiliğe bakış açımı daha evvel ki bir çok yazımda yazdım. Bunlar; bunların içinde barınan tabanın fertleri için belki çok büyük ama dünya reel politikası için çok küçük ve dar düşüncelerdir.
Gelelim şu; islamcı, kemalist, sosyal demokrat ve kendine ısrarla sosyalistliği yakıştırmaya çabalayan bürokrasisi gelişmiş, hareketi dar örgütlerdeki pan-kafkas düşüncenin varlığına. Dünya reel-politiğine girebilmiş bi durum olmasa-da diaspora içindeki zaten ender hareket alan sosyo-kültürel dinamizmin siyasi gücünü zayıflatan bir yanılsamadır. Peki Pan-Kafkasyacılıktan kasıt ne? Hemen anlatayım; bu farklı etnisitelere sahip tüm kafkasya (ya-da daraltılmış Kuzey Kafkasya) halklarının birlik-beraberliğini amaçlayan; Araplardan-Afrikadan vs. yönalan oryantal bir yarı ideolojidir. Nem aldığı üst düşüncesine göre farklı Pan-Kafkas yaklaşımlar var; mesela İslami değerler üzerinden, kültürel değerler üzerinden, yaşadıkları coğrafyalara göre kendilerine empoze edilen (Kemalist, Baasist, vs.) değerler üzerinden.
Bizi bir arada durmaya iten sebepler hayli çokken, bunların içindeki en geçersiz ve somut hiçbir karşılığı bulunmayanla hareket etmek ya art niyetlilik ya da tam anlamıyla bir bilinçsizliktir. Biz somut karşılığı olanlar etrafında birleşebiliriz, bunun içinde tüm yapılar içindeki pan-kafkas düşünceye karşı alternatif dayanışma bilincini yaymalı; dar coğrafya ütopyalarından geniş dünya dayanışmalarına yönelmeliyiz.